Öğretim Görevlisi Serhat Dalgalıdere’nin akademik metinlerini aşağıdaki linkler aracılığıyla okuyabilirsiniz.
1.1.2 Belirsizlik ve Entropinin Ölçümü
Gerçek dünyada belirsizlik çok fazladır. Bu belirsizlikler hem sayıca çoktur hem de oldukça karmaşıktır. Bilim henüz, gerçek hayatı tümüyle temsil edecek matematiksel bir model geliştirebilmiş değildir. Belirsizlik bilim insanları tarafından iki aşamada incelenmektedir. Belirsizlik, rastlantısallık ve bulanıklık olmak üzere iki kategoride incelenir. Rastlantısallık, bir olayın meydana gelmesindeki belirsizliğin sayısal ifadesidir. Birçok kişi, belirsizlik ile rastlantısallığın aynı şey olduğunu düşünerek yanılmaktadır. Gerçek hayatta var olan belirsizliklerin tümünün hepsine rastlantısal karakterde olduğunu söylemek mümkün değildir. Dilbilimsel belirsizliklerin adına “bulanıklık” diyebiliriz. Bulanık kuram, belirsizliğin farklı dereceleriyle ilgilenir. Bir olayın içerisinde ne kadar çok belirsiz evreleri varsa o olayda o kadar çok bulanıklık söz konusudur.
Rastlantısallık, olayların gerçekleşme ihtimalini, yani meydana gelmesindeki kesin – olmayışı ifade eder. Bulanıklık ise olayın gerçekleşip gerçekleşmeyeceğini yahut da gerçekleşme ihtimalini değil, hangi dereceye kadar gerçekleştiğini tespit eder.
“Bir olayın gerçekleşip gerçekleşmemesi durumu, rastlantısal olabilir yani olay gerçekleşebilir de gerçekleşmeyebilir de. Hangi dereceye kadar gerçekleştiği ise bulanıktır. Bulanıklık, genel olarak gözleme dayanmasına rağmen, rastlantısallık öngörüye dayanır. Rastlantısallık, bulanıklıktan farklı olarak bilginin artmasıyla birlikte ortadan kalkar.” (1)
(1) Beyan, T. Baykal, N. (Bulanık Mantık ve Uzman Sistemler), s.311.